Miskraam

Bloedverlies komt in de zwangerschap bij 1 op de 5 vrouwen voor. Het hoort niet in een zwangerschap thuis, maar wil ook niet altijd zeggen dat er iets mis is met de zwangerschap. Je bloedsamenstelling verandert en de doorbloeding in de vaten neemt toe. Hierdoor kunnen bloedvaatjes, ook in de baarmoeder(mond)/vagina sneller springen bij drukverhogende momenten, denk bijvoorbeeld aan niezen, vrijen en zwaar tillen en aambeien. Vaak is de oorzaak van het bloedverlies zelfs onbekend en gaat je zwangerschap verder goed.

Helaas eindigt niet elke zwangerschap in een gezonde geboorte. Soms gaat het mis, soms al voor je bij ons op controle bent geweest. 10-15% van alle zwangerschappen eindigt in een miskraam. We spreken van een miskraam als je het vruchtje voor de 16e zwangerschapweek hebt verloren of als het vruchtje gestopt is met groeien en er geen hartje meer klopt.

Misschien had je al een voorgevoel en voelde je aan dat de zwangerschap niet goed ging of had je bloedverlies of buikpijn. Of misschien kwam het nieuws juist heel onverwacht tijdens een echo bij ons waarbij we alleen een vruchtzak zien en geen kindje of een heel klein kindje, maar het hartje niet (meer) klopt.

Als we een miskraam vaststellen hebben we het vaak al kort even over “Hoe nu verder?” en vervolgens spreken we af dat we jullie later op de dag of de dag erna bellen om het vervolg te bespreken.

GOED OM TE WETEN
  • Een miskraam ontstaat niet door lichamelijke inspanning zoals sporten, vallen of gemeenschap. Je kunt een miskraam dan ook niet voorkomen of tegenhouden.
  • Je hebt door een miskraam geen verhoogde kans op een miskraam in een volgende zwangerschap. Bijna altijd ging er in het prille proces tijdens de bevruchting of celdelingen iets mis waardoor de zwangerschap stopt. Dit is een natuurlijke reactie van je lichaam, dat aanvoelt dat deze zwangerschap niet (meer) in orde is. Het komt maar heel weinig voor dat de oorzaak van de miskraam bij één van de ouders ligt.
  • Bij een miskraam is een zwangerschapstest vaak nog positief, want zolang de zwangerschap nog in je baarmoeder zit wordt het zwangerschapshormoon HCG nog afgegeven en is de test dus nog positief. Dit kan nog een poosje duren. We adviseren om na constatering van de miskraam geen test meer te doen. Helaas zegt een zwangerschapstest niets over de intactheid van de zwangerschap.
IK HEB EEN MISKRAAM – WAT NU?

Als blijkt dat je een miskraam hebt, zijn er 3 mogelijkheden:

  1. Afwachten: de natuurlijke manier
  2. Behandeling met medicijnen in het ziekenhuis
  3. Ingreep in het ziekenhuis (curettage)

Wij zullen de verschillende mogelijkheden – en wat deze voor jou betekenen – met je bespreken.

Afwachten: natuurlijke manier

Als het zeker is dat het hartje niet meer klopt – dat wordt gecontroleerd met een echo – kun je ervoor kiezen om te wachten totdat de miskraam vanzelf op gang komt. Meestal gebeurt dat binnen 1-2 weken na het eerste bloedverlies. De kans dat de miskraam compleet is binnen 2 weken is 50%. Sommige vrouwen helpt het afwachten om aan het idee te wennen en afscheid te nemen, anderen vinden afwachten te moeilijk of onzeker en kiezen voor een van de andere opties.

Behandeling met medicijnen

Als je liever niet (langer) wil wachten, kun je ervoor kiezen om de miskraam op te wekken met medicijnen. Hiervoor verwijzen we je naar de gynaecoloog of verloskundige in het ziekenhuis. Je krijgt dan tabletten die je vaginaal inbrengt. Je wacht daarna thuis af of de medicijnen werken. Als de medicijnen aanslaan, komt de miskraam meestal na 1 tot 2 dagen op gang. De miskraam verloopt dan ongeveer hetzelfde als een spontaan op gang gekomen miskraam: met bloedverlies en buikpijn. De kans dat de miskraam compleet is met medicatie is 70-80% binnen twee weken. Als de miskraam niet meteen op gang komt, kun je afwachten of nog een keer de medicijnen proberen en anders is een ingreep in het ziekenhuis (curettage) nog de enige mogelijkheid.

Ingreep in het ziekenhuis (curettage)

Een curettage is een korte operatieve ingreep in het ziekenhuis. De gynaecoloog maakt de baarmoederholte via de vagina leeg met een soort schrapertje, zuigertje of slangetje. De ingreep duurt ongeveer 10 tot 15 minuten. Je krijgt dan een lichte narcose of een plaatselijke verdoving. Soms blijft er na een curettage weefsel in de baarmoeder achter, waardoor je bloedverlies blijft houden. Dan is het nodig om de curettage te herhalen. Aan de ingreep van een curettage zitten risico’s verbonden zoals een nabloeding, infectie of kans op verklevingen wat voor een nieuwe zwangerschap weer gevolgen heeft.

Het is goed om te weten dat je na een curettage het kindje niet meer kunt zien of mee kunt nemen naar huis of begraven etc., mocht je dit willen.

SYMPTOMEN

Een miskraam herken je vaak aan bloedverlies dat gepaard kan gaan met ‘hevige’ buikkrampen en soms pijn in de onderrug. Meestal wordt het bloedverlies steeds meer en is het op het moment van de daadwerkelijke miskraam het flinkst. Het bloedverlies kan stolsels bevatten en afhankelijk van de zwangerschapsduur kun je soms zelfs een vruchtzakje of kindje herkennen. Dit lukt niet altijd omdat het vaak in zo’n stolsel zit. De vruchtzak ziet eruit als een glazig bolletje. In de uren na de miskraam nemen de pijn en het bloedverlies meestal vlot af. Het bloedverlies zal binnen 1-2 weken steeds minder worden en hierna stoppen.

Wanneer het bloedverlies helemaal gestopt is maken we vaak nog een echo om te kijken of je baarmoeder helemaal leeg is.

Een paar weken na de miskraam bellen we je nog eens om te horen of je lichamelijk goed hersteld bent en hoe het psychisch en emotioneel met jullie gaat. Je kunt je na een miskraam erg moe en lusteloos voelen. Dit kan komen door hormoonveranderingen, maar kan ook gerelateerd zijn aan je psyche.

TIPS EN ADVIEZEN
  • Gebruik tijdens het doormaken van de miskraam maandverband en géén tampons. Indien nodig kunnen we de hoeveelheid bloedverlies zo beter beoordelen. Ook is er bij het gebruik van tampons een verhoogd infectierisico.
  • Warmte helpt vaak goed tegen de pijn. Probeer een warme douche, een bad of een kruik. Daarnaast mag je natuurlijk ook pijnstillers zoals paracetamol gebruiken.
  • Overweeg om te plassen door een vergiet. Het is een goede manier voor jezelf en voor ons om de hoeveelheid bloedverlies en/of stolsels te bepalen. Maar misschien wil je de vruchtzak en/of het kleine kindje ook nog zien? Wil je er foto’s van maken of het begraven? Wellicht is de watermethode een mooie manier voor je om afscheid te nemen?
  • Twijfel je of de miskraam compleet is of dat het de vruchtzak of het kindje is? Je mag altijd een foto maken. Wellicht kunnen wij het daarop zien.
WANNEER BEL JE ONS?

Direct:

  • Als je hevig bloedverlies hebt dat niet of nauwelijks met maandverband is op te vangen.
  • Als je koorts hebt (boven de 38 graden) tijdens of na de miskraam.
  • Als je je niet goed voelt: je duizelig bent, zweet en/ of je het gevoel hebt dat je flauw gaat vallen.

Overleg laagdrempelig bij:

  • Hevige buikkrampen
  • Ongerustheid of twijfel
  • Blijvend bloedverlies en krampen na de miskraam
OPNIEUW ZWANGER NA EEN MISKRAAM

Je kunt – als je dit wil – direct weer proberen zwanger te worden na een miskraam. Er zijn geen medische redenen waarom je zou moeten wachten, behalve dat het bloedverlies gestopt moet zijn. Of jullie hier beiden alweer aan toe zijn is persoonlijk. Het ene stel wel, anderen hebben meer tijd nodig om lichamelijk en emotioneel te herstellen.

Natuurlijk kun je bij ons terecht als je wilt praten over een eventuele kinderwens.

Tip! Slik foliumzuur. Het advies is om foliumzuur te slikken vanaf minimaal vier weken voor de bevruchting, daarom raden wij aan dit na de miskraam vooral door te slikken of ermee te beginnen als je dit nog niet deed. Mochten jullie geluk hebben en alweer vlot opnieuw zwanger zijn, zit je hiermee dus goed.

EMOTIONELE IMPACT

Veel vrouwen hebben na het verlies van hun prille zwangerschap een moeilijke tijd. Een miskraam heeft vaak meer impact dan ze vooraf kunnen bedenken. Dat geldt voor vrouwen én hun partners.

De miskraam betekent bijvoorbeeld dat je toekomst anders is dan je dacht. Dit verlies maakt plotseling een einde aan alle plannen en fantasieën over dit kindje.

Misschien vraag je je af waarom het mis ging. Het kan een troost zijn om te weten dat de zwangerschap meestal vanaf het begin al niet in orde was. Dat de miskraam dus een natuurlijk en logisch gevolg was. Maar naast deze feitelijke verklaring denk je misschien dat je iets had kunnen doen of laten om de miskraam te voorkomen. Hoe invoelbaar ook, schuldgevoelens zijn niet terecht.

Ook goed om te weten: er is geen tijdspad te geven tot het verdriet over is. Ieder beleeft het anders. Ieder doet het anders. Gun jezelf wat jij nodig hebt. De tips hieronder kunnen helpen.

Wat kun je doen om je miskraam goed te verwerken?

  • Neem serieus wat je voelt. Alles mag er zijn: verdriet, gemis, schuldgevoel, ongeloof, boosheid, een gevoel van leegte. Misschien voel je ook berusting of zelfs opluchting. Dat kan. Niks is gek.
  • Praat erover. Misschien met een vriendin, met je partner, met je zus of een buurvrouw. Of met ouders die hetzelfde hebben meegemaakt. Natuurlijk ben je ook welkom bij ons als verloskundige.
  • Weet dat je partner het verlies hoogstwaarschijnlijk anders beleeft en anders verwerkt dan jij. Dat is normaal. Het is waardevol als jullie erover kunnen praten, met elkaar en met anderen.
  • Doe wat goed voelt voor jou. Op het moment dat het voor jou klopt. Zet een mooi beeldje in je kast. Plant een boom in je tuin. Kies een sieraad als herinnering. Schrijf je ongeboren kind een brief. Brand geregeld een kaarsje. Of doe iets heel anders, maar kies wat bij jou, bij jullie past.
  • Lees erover. Schrijf erover. Op Facebook zijn besloten groepen waar je over je ervaring kunt schrijven, bijvoorbeeld de groep Miskraam Mama’s of de groep De vergeten vader. Overweeg om het boek ‘Als je je kindje verliest in de zwangerschap’ in te vullen, de toegankelijke vragen en suggesties helpen je om je ervaringen te verwerken.
  • Vertel je levende kind(eren) erover. Dit zijn bijvoorbeeld mooie prentenboeken om met jonge kinderen te lezen.
  • En merk je dat je energie niet terugkomt? Of dat je maar blijft piekeren? Zoek dan hulp om het verlies van je kindje in je zwangerschap te verwerken. Dit is geen thema om mee aan te rommelen. Zoek begeleiding die bij jou past.

Op www.miskraambegeleiding.nl vind je gratis praktische hulpmiddelen:

  • 5 tips om te herstellen van je miskraam.
  • Een checklist om te zien of je klachten mogelijk te maken hebben met je miskraam.
  • Tips en een handig stappenplan om je levende kind(eren) te vertellen over de miskraam.
  • Suggesties om het gesprek met je partner op een prettige manier te voeren.
  • En vele ervaringsverhalen van vrouwen met één of meer miskramen.

Merk je dat je meer nodig hebt om met je verlies om te gaan? Neem dit serieus, dit is geen thema om mee aan te rommelen. Een gespecialiseerde coach kan veel voor je betekenen.

Als verloskundigenpraktijk horen we goede ervaringen van vrouwen die na hun miskraam of stil geboren kindje professionele begeleiding kregen van Angels Forever. Ook vind je via deze link andere goed opgeleide miskraamcoaches die werken met het 5-stappenprogramma van Miskraambegeleiding Nederland. Zo kun je kijken wie het beste bij jou past en weet je zeker dat je op korte termijn goed geholpen wordt. Goed voor jou, goed voor je relatie en goed voor je eventuele volgende zwangerschap.

Voor meer informatie verwijzen we je naar ‘Een miskraam Wat nu?‘ en op de website van deverloskundige.nl zijn een aantal informatieve video’s geplaatst over een miskraam en de keuzes die hierbij gemaakt kunnen worden.